Eğer başkalarını mutlu etmek istiyorsanız,
Şefkatli olun.
Eğer kendinizi mutlu etmek istiyorsanız,
Yine şefkatli olun.
Dalai Lama
Şefkat, acı çekilmesi durumunda ortaya çıkar. Şefkat gösterebilmek için kişinin öncelikle acıyı kabul etmesi gerekir. Fakat acı çekmekten duyulan korku ve düşünceler şefkatin önündeki engellerdir. Aslında kişide sıkıntı yaratan acının kendisi değil acıya verilen anlamlar, düşüncelerdir. Acıdan kaçmak ya da onunla savaşmak yerine yaşanılan sıkıntıya yaklaşıp onu kabul etmek ve dostluk kurmak cesaret gerektirir. Şefkat içerisinde merhamet, hoşgörü ve cesareti barındırır. Acıya rağmen değil acı ile beraber devam etmek, acının gelip geçici olduğunu kabul etmek gerekir. Hiçbir duygu, hiçbir olumsuz düşünce kalıcı değildir.
Şefkat içten gelen bir eylemdir. İçimizden doğal olarak yükselen sevgi, iyilik duygusunu acı çeken kişiye akıtmaktır. Bir yerimizi kestiğimizde, yaralandığımızda, acı çektiğimizde doğal olarak kendisini gösterir. Genellikle çocuklara karşı daha fazla şefkatli yaklaşırız. Çocuğunuzun canı yandığında ona şefkatle yaklaşarak ne olduğunu, canının yanıp yanmadığını, ne hissettiğini, duygularını sorarız. Fakat zorlayıcı bir yaşam olayında kendimize karşı daha acımasız davranır, olumsuz düşüncelerimiz devreye girer ve kendimizi eleştiren, yargılayan, yetersizlik hissettiren iç sesimiz kendimize şefkat duymamızı engeller.
Öz şefkat Nedir?
Öz şefkat, başkalarına gösterdiğimiz şefkatin aynısını kendimize sunmaktır. Öz şefkat zorlu zamanlarda kendimizi eleştirmek, kendimize acımasız davranmak yerine kendimize karşı daha kibar olabilmeyi ve acı ile özdeşleşmeden onu gözlemleyebilmeyi gerektirir. Tıpkı acı çeken, üzüntü duyan, kendini eleştiren çok sevdiğin bir arkadaşına zor zamanında ihtiyaç duyduğu desteği, anlayışı, şefkati gösterir gibi kendine de davranmak. “Bu zor anımda kendime nasıl destek olabilirim?” diyebilmektir.
Her şey öz’ de başlar. Başkalarına karşı şefkatli olabilmek, diğer insanlardan bize gelen şefkati alabilmek için önce kendimizi fark etmemiz ve kendimize karşı şefkat gösterebilmemiz gerekir. Zor zamanımızda kendimize nazik davranarak yargılayıcı olmadan gereken desteği kendimize vermemiz öz şefkati arttırır.
Zorlu bir an geçirdiğimizde çoğu zaman ihtiyaç duyduğumuz şey şefkatli bir yüreğe sahip, iyi bir arkadaşımızın yanımızda olmasıdır. Fakat çoğu zaman bu mümkün olmayabilir. Tek başımıza olduğumuz zorlu zamanlarda yapmamız gereken şey kendimize de sevgiyle yaklaşmak, şefkat göstermek ve içtenlikle nazik olmaktır.
Kendinize karşı öz şefkatli olabilmenizin ana yollarından biri olan “Mindfulness” tekniğine dair yazmış olduğum diğer makaleme ulaşabilir, bireysel psikoterapi almak isterseniz benimle iletişime geçebilirsiniz.
Özgün Öklük Ocak
Uzman Klinik Psikolog, Psikoterapist
Kaynakça: Öz Şefkatli Farkındalık, Christopher K.Germer
Mindfulness Şimdi ve Burada, Doç. Dr. Zümra Atalay