Çocuklar kendilerinin ve sevdiklerinin güvende olmasını, çevrelerinde ona bakım veren birilerinin olmasını ve yaşamın öngörülebilir olmasını arzu ederler. Yaşanılan doğal afetler ise güvenlik algısını olumsuz anlamda etkiler ve endişelenmelerine neden olur. Bu noktada öncelikle kendinize zaman ve alan tanımanız, çocuğunuza güvenli ve tutarlı yanıtlar verebilmeniz için çok kıymetlidir.
Güvende hissetmediklerinde ise afet anında ve sonrasında yaşadıklarından etkilenirler. Burada bakım veren olarak tavrımız güven algısının tazelenmesi için kıymetlidir. Bunun için çocuğunuzla şefkatli bir biçimde temasta olmak oldukça önemlidir.
Yaşanan olaylara ilgisinin artması ve sorular sorması dolayısıyla zaman zaman cevapları bulmakta zorlandığınız anlar yaşanabilir. Burada sadece sorduğu kadarını anlatmak ve gelişim düzeyine uygun yanıtlar vermek önemlidir. Sorular bazen tekrar edebilir, sabırlı olun. Bu sorular çocuğunuzun güvende olmaya ve desteğe ihtiyacı olduğuna dair sinyallerdir.
Medya ve iletişim araçlarında çocukların nelerle karşılaştığına dikkat etmek bu süreçte oldukça önemlidir. Yaşanan afet durumu ile ilgili yanlış, korkutucu ve yaşına uygun olmayan bilgilere maruz kalmamalıdır.
İletişim araçlarının yanı sıra çocukların yanında konuşulanlara dikkat edilmelidir. Yine burada da bilginin yaşına uygunluğuna, korkutucu olup olmadığına yetişkinler olarak özen göstermeliyiz. Kaygılı ya da korkmuş hissetmenin normal olduğunu bilmesine yardımcı olmalıyız.
Ebeveynler ve bakım verenler olarak biz neler yapabiliriz?
-
Bu zorlayıcı süreçte oyunlar, resimler, kitaplar duygu ifadeleri aracı olarak kullanılabilir. Sevgi ve güven hissini tazelemenize yardımcı olan rutinleri hatırlayın.
-
Yaşanan durumlar ile ilgili nasıl önlemler aldığınızı ve kriz anında nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini paylaşabilirsiniz. Kendisinin ve sevdiklerinin güvende olmasına dair bilişsel bir hazırlık yapmak öngörülebilir olması için adım atmaktır.
-
Bu süreçte elinizden geldiğince günlük rutinleri sürdürmek, nasıl regülasyonu sağladığınızı hatırlamak, dikkati daha iyi hissettiren kaynaklara yöneltmeye çalışmak hem yetişkinin hem de çocuğun güven algısının sağlamlığına katkı sağlayacaktır.
Çocuğunuzda kaygı ile ilgili şikâyetlerin farkında olun. Bazı fiziksel belirtiler (karın ağrısı, baş ağrısı vb.), davranışlarda zaman zaman değişiklikler (aşırı hareketlilik, nedensiz aşırı ağlamalar, ilgi ve neşe kaybı vb.), uykuya geçişte zorluk, kâbus görme gibi belirtilerle karşılaşabilirsiniz.
Duyguların ifadesi için sözel ve sözel olmayan alanlar tanıyın. Bu belirtileri uzun süre gözlemlediğinizi düşünüyorsanız bir uzmana başvurabilirsiniz.
Kaynakça:
Ey Travma Bizden Uzak Dur - Peter Levine, Maggie Klinik
Oyun Oynama Sanatı - Aletha J. Solther
Bir Çocuğun Gözünden Travma - Peter Levine, Maggie Kline
Çocuğunuza Kulak Verin - Aletha J. Solter